Botshol: herfst in het rietmoeras

In de herfst is de polder van Botshol, net onder Amsterdam, een vogelwalhalla. In het moeras zoeken zeldzame watersnippen naar eten en baardmannetjes verstoppen zich in het wuivende riet. Maar het water van de veenplassen in het gebied is te troebel, waardoor bijzondere waterplanten zijn verdwenen. Het lukt wetenschappers en natuurbeschermers nog niet om dit probleem op te lossen.

Botshol is een laagveengebied tussen Abcoude en Vinkeveen dat bestaat uit weiland, moeras en veenplassen. De plassen zijn ontstaan door de winning van turf. Tientallen jaren geleden stond Botshol bekend om de uitgestrekte velden met waterplanten. De wateren waren gevuld met kranswieren en tapijten van groot nimfkruid.

In de jaren zeventig gingen deze kranswieren achteruit. Er werd in 1989 een defosfaterings-installatie geplaatst die de fosfaten uit het water haalt dat Botshol wordt binnengelaten. Meer fosfaten in het water betekent dat het water voedselrijker is, en er onder andere meer algen kunnen groeien die het water vertroebelen. Door de installatie werd het water weer voedselarmer en helderder. De waterkwaliteit verbeterde aanzienlijk en ook de groei aan kranswieren nam weer toe.

Maar vanaf 2003 gaat de waterkwaliteit weer achteruit. Het water is troebel en ook de kranswieren blijven weg, sinds 2011 zijn er geen kranswieren meer gezien. Natuurmonumenten, Waternet en de Provincie Utrecht doen onderzoek naar de oorzaak. Wat veroorzaakt de achteruitgang van de waterkwaliteit? Het zou kunnen dat de hoeveelheid voedingsstoffen in het water weer is toegenomen. Of is de Amerikaanse rivierkreeft, nieuwkomer in het gebied, de schuldige van de achteruitgang?

Ondanks de problemen met de waterkwaliteit is Botshol een prachtig gebied. In de herfst verschuilen rietvogels zich in het moeras. Nu insecten lastiger te vinden zijn, eten ze van de rietzaden. Een zilverreiger-kolonie zoekt 's avonds beschutting bij elkaar. Varend door de smalle slootjes en weide plassen is het genieten van de herfstkleuren van het riet en het moerasbos.

Vroege Vogels in Botshol, vrijdag 23 november vanaf 19.35 uur op NPO 2