De genen van de koolmees_17_02_2016

Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie, het NIOO-KNAW in Wageningen, hebben het complete genoom van de koolmees in kaart gebracht . En wat blijkt: Britse koolmezen zijn helemaal niet zo anders als ze eruit zien, maar op Corsica hebben ze wél echt andere koolmezen. 

Klimaat
Een van de onerzoeksgebieden waar deze genetisch kennis van pas komt, is het klimaatonderzoek van professor Marcel Visser. Eerder ontdekte hij dat mezen steeds eerder eieren gaan leggen, om de opwarming van het klimaat bij te houden. Maar sommige mezen lijken zich beter aan te passen dan andere. Door nu mezen in gevangenschap te fokken en te selecteren op vroeg of laat leggen, en die mezen vervolgens vrij te laten, kan hij ontdekken wat de consequenties zijn van vroeger of later eieren leggen.

'Dankzij onze kennis van de genetica van de koolmees, kunnen we in hun DNA kijken of het vroege of late leggers zijn. Op die manier hoeven we niet een heel jaar te wachten tot ze daadwerkelijk gaan broeden, voor we de juiste dieren voor ons experiment kunnen selecteren', aldus Visser.

Lange snavels
Een ander onderzoeksgebied betreft het uiterlijk van verschillende koolmezen, vertelt dr. Mirte Bosse van het NIOO. 'Vroeger werd gedacht dat Britse koolmezen tot een aparte ondersoort horen, omdat ze een langere snavel hebben en ook wat groter zijn. Uit de genetica blijkt dat ze eigenlijk nauwelijks verschillen van onze koolmezen. De koolmezen op Corsica en in Spanje zijn overigens wel redelijk anders dan de onze, genetisch gesproken, alleen zien ze er precies hetzelfde uit.'

Slim
De genetica bevestigt ook wat eigenaren van een tuin waarschijnlijk al wisten: koolmezen zijn bovengemiddeld slimme vogels. Bosse: 'Als je het DNA van de koolmees vergelijkt met dat van andere vogels, dan blijkt dat ze vooral in de genen die te maken hebben met cognitieve vaardigheden een flinke ontwikkeling hebben doorgemaakt.'