Hunebed ontheiligd

In het kader van natuurherstel is per ongeluk een stuk grond pal naast een hunebed in Drenthe afgegraven. De fout van de aannemer is een onbedoeld cadeautje voor archeologen van de universiteit in Groningen.

De blunder kwam aan het licht door een melding van hobby-archeoloog Paul Albers. ‘Een buurman vertelde mij tot mijn verbazing dat er vlakbij het hunebed wat greppels waren gegraven. Toen ik ging kijken zag ik niet alleen twee greppels, maar ook een groot vlak gemaakt stuk grond, pal naast het hunebed. Dankzij een verse regenbui zag ik ook meteen al scherven met onmiskenbare sporen van de Trechterbekercultuur liggen.’

Waar hobbyist Albers verbaasd was, schrok provinciaal archeoloog Wijnand van der Sanden zich helemaal rot, na een telefoontje van Albers. ‘Dit had natuurlijk nooit zo gemogen. Er was toestemming verleend aan de Dienst Landelijk Gebied om deze voormalige landbouwgrond te frezen, vooruitlopend op natuurherstel. Maar zo veel grond afvoeren kan absoluut niet.’

Archeologen hebben als stelregel dat grond die niet per se beroerd moet worden ook niet beroerd mág worden. ‘Alles wat je nu opgraaft, kun je in de toekomst, met ongetwijfeld betere methoden, nooit meer in de originele context onderzoeken’, aldus Van der Sanden. Nu de grond naast het hunebed dan toch is afgegraven, maken de archeologen er maar het beste van. ‘We hebben er nu een veldprakticum van gemaakt voor eerstejaars studenten archeologie, vertelt de Groningse hoogleraar archeologie Daan Raemaekers. In die zin kwam het goed uit, want we hebben meestal een tekort aan goede plaatsen waar we zinvolle veldstudies kunnen doen.’

Raemaekers ziet in de fout van de aannemer ook wetenschappelijk een geluk bij een ongeluk. ‘We weten bar weinig van de omgeving van de hunebedden. Er is in de jaren vijftig wel een hoop onderzoek   gedaan ín de hunebedden, maar dat is nooit goed gedocumenteerd, laat staan gepubliceerd. We krijgen nu onbedoeld de kans om de directe omgeving van een hunebed te onderzoeken. Was het bijvoorbeeld zo dat de doden pal naast een nederzetting werden begraven? We weten het gewoon niet.’

De komende weken zullen de Groningse onderzoekers het kaal gemaakte veld minutieus in kaart proberen te brengen en te onderzoeken op sporen uit de IJzertijd (tot het begin van de jaartelling) en de tijd van de hunebedbouwers (5.000 jaar terug). Dan zal besloten worden wat er verder met het veldje gaat gebeuren.