Jelle Reumer: dierenbescherming vs natuurbescherming

Heb u het van de week ook gezien, dat gesprek van Jeroen Pauw met Lenie ’t Hart, de oma van de zielige zeehondjes? Ze liet zich met moeite de mond snoeren. Het is voor mij nu al een van de onbetwiste hoogtepunten van de televisie in 2018. De aanleiding voor het gesprek was de aanbeveling van een groep wetenschappers om nu eindelijk eens te stoppen met de opvang van de zeehondjes, omdat het de natuurlijke gang van zaken verstoort en bovendien niet meer nodig is nu de zeehondenpopulatie groot en gezond is. Lenie was het daar uiteraard helemaal níet mee eens. Ze vond het een schande, Nederland onwaardig, om die al dan niet zielige zeehondjes over te laten aan de hardvochtige grillen van de natuur. Je móet ze opvangen. “De dieren komen gewoon bij ons om hulp te vragen”, zo merkte ze geëmotioneerd op. Jeroen Pauw was helaas niet zo alert om te informeren hóe ze dan naar Pieterburen en vier andere centra komen, want je mag toch aannemen dat ze niet met de bus arriveren om er om hulp te vragen. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de hulpverschaffers naar de zeehondjes toekomen, en niet andersom. Maar goed. De dierenliefde van Lenie kent geen grenzen, ze had zelfs een pluchen knuffelzeehondje meegenomen om tijdens het gesprek te kunnen aaien. Het speelbeest werd even later met een ferme zwiep naar de ook aanwezige Lodewijk Asscher geschoven, die er zichtbaar geen raad mee wist.

Wat zich hier openbaarde, is de tegenstelling tussen dierenbescherming en natuurbescherming. Dierenbeschermers maken zich druk om het individuele dier, natuurbeschermers om het ecosysteem, om de natuur als geheel. Precies diezelfde clash treedt zichtbaar en soms zelfs agressief naar buiten bij de jaarlijks terugkerende toestanden rond de Oostvaardersplassen. Je kunt er natuurlijk over van mening verschillen of vijfduizend grote grazers niet een beetje teveel van het goede is, maar die beesten zijn er nu eenmaal, en beesten hebben nu eenmaal de eigenschap dat ze een keer dood gaan. Daar helpt geen lieve moedertje aan. Maar daar willen veel mensen niet mee geconfronteerd worden, in elk geval niet wanneer het om aaibare diersoorten gaat zoals zeehondjes, paarden of koeien. Dan willen we redden, redderen, bijvoeren, en graag een beetje over de kop aaien.

De natuur is hard. De natuur is een kwestie van to be or not to be, to eat or to be eaten, to die or not to die, maar in dat laatste geval sterf je een tijdje later evengoed. Neem nou ijsvogels. Waarom ijsvogels ijsvogels heten is aan meerdere interpretaties onderhevig, maar wat in elk geval niet klopt is dat ze van ijs zouden houden. IJsberen wel, maar ijsvogels niet. Zodra het een beetje gaat vriezen leggen ijsvogels het loodje. Ze kunnen niet meer bij de vissen komen, zelfs niet als er wakken worden gehakt. U heeft allemaal die foto gezien van dat ijsvogeltje in eeuwige verstilling in het ijs van Oostzaan. Maar moeten we ze dan gaan bijvoeren? In een optocht naar de sloot met emmers vol goudvisjes en guppen? Dat zou natuurlijk bespottelijk zijn, maar een optocht naar Almere met hooibalen is dat dan zeker niet?

Dieren gaan een keer dood, als ze oud zijn, als ze ziek zijn, als ze honger hebben, en soms ook als ze jong zijn. Dat is zielig, natuurlijk is dat zielig, voor het individuele dier, maar het hoort wel bij de natuur. De zwakke individuen leggen als het eerste het loodje, de sterke blijven over en zorgen vervolgens weer voor een sterk nakomelingschap. In die natuurwet moeten we als mensen niet gaan zitten wroeten en peuren, want dan moeten we ook de hongerige ijsvogeltjes gaan bijvoeren met visjes. Wat die visjes daar van vinden wordt ze trouwens niet gevraagd. Ook de haringen die in opvangcentra aan de zeehondjes worden gevoerd, hebben daar niet om gevraagd. Maar ja, ook aan het leven van een haring komt een keer een eind. Kortom, laat de natuur maar liever zijn gang gaan. En een beetje minder emotie daarbij kan zeker geen kwaad.