Lies Visschedijk: De gierzwaluw

Okee. Iedereen is er nu.

De tjiftaf is er allang. De fitis ook. De groenling zingt zich al weken schor. Iedereen is met takken in de weer geweest. De ooievaars zitten op eieren. De eksters hebben uitgebreid gerenoveerd. De eerste lammetjes hebben inmiddels al bijna de baard in de keel. De eerste bomen zijn alweer uitgebloeid. Zelfs de koekoek is alweer druk, en dat wil wat zeggen want de koekoek is een laatbloeier.

De boerenzwaluw is er, de huiszwaluw is er, de vroege solitaire bijen zijn alweer klaar met eitjes leggen en hebben hun gangetjes dichtgeplamuurd. De eerste bollen zijn uitgebloeid, maar boven in de lucht blijft het nog angstvallig stil.

Wat zijn ze laat.. Pech onderweg? Boven Malta in een enorm net terechtgekomen? In de Middellandse Zee gewaaid? Ik hoop zo, dat ze, tegen de tijd dat deze column klinkt er allemaal zijn.

Wie bedoel ik? Precies, de gierzwaluw. Als hij er nog niet is, kan de zomer niet beginnen.

Gezegend is de huizenbezitter met een hele rits gierzwaluwen onder zijn nok. Niets lijkt me fijner dan geschuifel onder je dakpannen, dat prachtige gezwier boven je huis en de wetenschap dat boven je hoofd tienduizenden muggen in een paar weken tijd tot poep worden vermalen door de mooiste wezentjes van deze wereld. Op warme dagen als de jonge mierenkoninginnen gaan vliegen dan is de lucht luilekkerland.

Op gierzwaluwen kun je je hele leven verliefd blijven. Dit is niet een geliefde die al na een date sinaasappeltjes voor je uitperst en lekker elke avond samen met je op de bank Pauw en Witteman kijkt en zijn hele leven bij je blijft. Nee, deze geliefde stormt onverwachts binnen, betovert je en is dan, hoeps, weer weg, lang voordat je aan ‘m ging wennen. Hij is vliegensvlug, bijna altijd in de lucht, en leeft zijn leven snel. Hij komt het laatst binnen op het feest en is als eerste weer weg. In augustus heeft de zomer zijn glans verloren en laat hij ons achter met een gebroken hart.

Als laatste van onze vogels legt hij twee of drie eitjes, ver in mei, en veel kans om in Nederland in te burgeren krijgen de jongen niet. Koud uit het nest getuimeld mogen de jongen even oefenen met hun ouders, en niet lang daarna reist iedereen af naar het zuiden. En dan heb ik het niet over Marokko. Tot over de evenaar gaat de reis.! 8000 kilometer vliegen op een dieet van muggen vind ik op z’n minst gezegd niet kinderachtig.

Daarvoor kan er trouwens van alles misgaan.

Allereerst het weer. Bij regen, harde wind, en kou valt er niks te halen.  De ouders moeten soms heen en weer naar Noord-Frankrijk voor een portie muggen. Dan zijn ze best een tijd weg, en er is geen oppas voor de kinderen. Door de kou en honger komen de jongen in een soort schijnslaap terecht, de torpor. Dit rekt de tijd dat ze zonder eten kunnen aanzienlijk.

Dan is er de huisvesting. Leuk hoor, zo’n geisoleerd huis, en zo’n opgeknapte woonwijk, maar de gierzwaluw snapt er niks van dat dat fijne kiertje waar ie al generaties lang zijn kinderen krijgt is vervangen voor een grote onderhoudsvrije trespa plaat. Keer op keer bonkt hij met zijn kop tegen dezelfde plek, en het komt nooit meer goed.

Gelukkig is er in Nederland de Gierzwaluwenstichting, die grossiert in tips om deze vogel te beschermen.  De mensen die zich voor die stichting inzetten verdienen stuk voor stuk heel veel klapzoenen en een grote koninklijke medaille.