Vijf vragen over CO2-opslag

Minister Maxime Verhagen (Economische Zaken) wil het broeikasgas CO2 niet langer opslaan in lege gasvelden in het noorden van het land, maar onder de zee. Geoloog Henk Pagnier van onderzoeksinstituut TNO Bouw en Ondergrond in Utrecht legt uit hoe dat werkt.

Hoe vang je CO2 op?

,,Broeikasgas CO2 kun je alleen uit de lucht halen bij grote fabrieken. In de rook die daar uit de schoorsteen komt, zit veel CO2. Afhankelijk van de fabriek tussen de 8 en 15 procent. De rook die uit de fabrieksschoorstenen komt, kun je opvangen met onder meer pijpen. Dan kan het via pijpleidingen worden vervoerd naar lege gasvelden. Dat kan alleen als de CO2 eerst onder druk wordt gezet. Anders stroomt het broeikasgas niet door de leiding. Dat is te vergelijken met een tuinslang. Daar komt pas veel water uit als je de kraan flink opendraait. CO2 in de uitlaatgassen van auto's kun je niet opvangen.''

Kan je C02 zomaar in een leeg gasveld stoppen?

,,De meeste gasvelden in Nederland zitten 2 tot 3 kilometer onder de grond. Als er nog geen gas uit het gasveld is gehaald, is de druk daar vrij hoog. Je hoeft er alleen maar een pijp in te stoppen. De druk neemt af als het gasveld leger raakt, waardoor het lastiger omhoog te pompen is. Als een gasveld leeg of bijna leeg is, kun je gas of andere gassen zoals CO2 in zo'n gasveld opslaan. Als dat met CO2 gebeurt, komt het niet in de lucht. Daardoor neemt de temperatuur minder snel toe.''

Wat zijn de ervaringen met deze techniek in het buitenland?

,,In Noorwegen wordt CO2 opgeslagen in het zogenoemde Sleipnergasveld, op ongeveer 250 kilometer van het Noorse Stavanger. Vlakbij de Nederlandse kust wordt in het gasveld K12-B CO2 teruggestopt naar dezelfde plek als waar het vandaan komt. In gas zit namelijk van nature ook CO2 wat eruit moet worden gehaald om het voor het gasfornuis te kunnen gebruiken.''

Hoe duur is CO2-opslag?

,,De precieze kosten zijn nog niet bekend omdat het een relatief nieuwe techniek is. De kosten om het gas op te slaan, worden geschat op 50 tot 60 euro per ton. In een gasveld zitten vaak miljoenen tot tientallen miljoenen tonnen gas. En dan moet bijvoorbeeld ook het transport ernaartoe nog worden betaald. In het noorden worden nieuwe energiecentrales gebouwd. Het idee was om de CO2 in de buurt van die centrales op te slaan. Nu de opslag onder zee komt, worden de pijpen langer en de kosten hoger.''

Wat zijn de gevaren?

,,De meeste deskundigen zijn het erover eens dat CO2-opslag relatief ongevaarlijk is, als er maar goede veiligheidsmaatregelen zijn. Zo kun je de hoeveelheid CO2 in de buurt van de pijpleiding waardoor het broeikasgas wordt vervoerd meten. Als het misgaat, kunnen mensen die in de buurt van de pijp zijn stikken. Dat geldt ook voor vissen als het onder de zee gebeurt. Maar het vervoer van gewoon gas in pijpleidingen onder de grond is minstens zo gevaarlijk.''

Bron: ANP