Wespspin

De soort van de van de maand augustus is de wespspin. Iedereen wordt gevraagd om waarnemingen van deze spin door te geven via www.soortvandemaand.nl /a>.

Beluister het onderwerp uit de uitzendingBeluister het onderwerp uit de uitzending

De wespspin ( Argiope bruennichi ) is een spin uit de familie Araneidae , ook wel echte spinnen genoemd. Opvallend mag je deze soort wel noemen. Een vrouwtje dat op het punt staat eieren te leggen, is een forse spin met geel-zwarte dwarse bandering en geringde poten, hangend in een wielweb, de kop omlaag zoals alle spinnen in wielwebben, met boven en onder zich een zigzagband van dicht weefsel. Wie deze spin in het veld tegenkomt, herkent hem meteen.

De wespspin is een relatieve nieuwkomer in ons land. Een halve eeuw geleden was het nog echt een mediterrane spin. Langzamerhand rukte hij op naar het noorden en hij werd laat jaren zeventig van de vorige eeuw voor het eerst in ons land gezien tussen Eysden (NL) en Visee (B). De eerste gepubliceerde waarneming kwam uit Waterop bij Gulpen in 1980. Het was lange tijd vrij rustig rond deze fraaie spin, waarbij eigenlijk alleen vondsten werden gemeld uit Zuid-Limburg. In de jaren negentig ging het opeens hard en werden de provincies Limburg en Noord-Brabant overstroomd. Daarna, in de 21e eeuw, rukte de soort gestaag op naar het noorden en westen. Nu zijn er alleen nog geen waarnemingen van de waddeneilanden (met uitzondering van Texel waar hij al is gevonden). Zit hij eenmaal goed in een terrein, dan struikel je er bijna over!

De snelle verspreiding wordt mogelijk gemaakt door hun taktiek van 'ballooning': het zweven aan draden. De jonge spin steekt zijn achterlijfspunt, waar de spintepels zitten, omhoog en produceert een draad die door opstijgende lucht omhoog gaat. Wanneer de draad zo lang is dat hij de spin kan dragen laat deze los en de spin zweeft als aan een ballon met de luchtstroom mee omhoog en weg. Dit wordt vooral gedaan op dagen dat er thermiek is. Het zal duidelijk zijn dat het een reis vol risico’s is, want waar de kleine spin terecht zal komen is ongewis. Het is een strategie die bij soorten die veel jongen produceren vaak wordt gezien.

Het zijn vrijwel uitsluitend de vrouwtjes die worden gezien en gemeld. De mannetjes zijn zogenaamde dwergmannetjes: ze zijn veel kleiner dan de vrouwtjes en missen de geel-zwarte bandering. Het zijn veel kleinere bruine spinnen die met hun relatief lange poten aan de randen van het web zitten. Ze hebben niet altijd meer hun acht poten gaaf kunnen houden, wat wel iets zegt over de agressie van het vrouwtje. Voor een spin – en dat geldt voor iedere soort – is een bewegend voorwerp in het web natuurlijk allereerst een prooi. Een mannetje moet door middel van signalen duidelijk maken dat hij geen prooi is en de agressie onderdrukken.

De eicocon wordt in augustus gemaakt. Het is een soort urntje van weefsel dat in de vegetatie in de buurt van het web wordt opgehangen. De eieren overwinteren op die manier en in het voorjaar komen de jonge dieren tevoorschijn en is de cyclus rond.

De wespspin komt in allerlei milieus voor. Hij lijkt enige voorkeur te hebben voor vochtige terreinen. Zo kan men hem in vegetatie van pitrus soms massaal aantreffen.

Veel mensen zijn graag in de natuur en kijken ook naar planten en dieren, maar deze gegevens komen niet verder dan de waarnemer. Om deze natuurliefhebbers te stimuleren hun waarnemingen van planten en dieren door te geven aan organisaties die de gegevens gebruiken voor onderzoek en bescherming, is het project ‘Soort van de Maand’ ontwikkeld, een gezamenlijke actie van de VOFF*, de Natuurkalender, WILDzoekers en Grasduinen. Alle waarnemingen kunnen worden doorgegeven via de website  Soort van de Maand .