Advocaat van de natuur en spreekbuis van het milieu.

Zwemmen in een zeevonk-lichtshow

  •  
25-07-2019
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
440 keer bekeken
  •  
Zeevonk_micro.jpg

© Zeevonk onder de microscoop. Fotograaf: Maria Antónia Sampayo, Instituto de Oceanografia, Faculdade Ciências da Universidade de Lisboa.

Zeevonk is één van de mooiste natuurverschijnselen in zee. Op warme zomeravonden geven miljoenen zeevonkjes een spectaculaire lichtshow in het water. Als het donker wordt en er is beweging door golven, spetteren en zwemmen, dan geeft zeevonk licht. Hoe krijgt zo'n klein organisme dat voor elkaar?

Duizenden lichtflitsen van zeevonk

Zeevonk ( Noctiluca scintillans ) bestaat uit vele kleine organismen die tot het plankton behoren en zijn plant noch dier. Zeevonk is een eencellige fytoplankton dat met geen enkele andere groep te vergelijken is. De diameter van zo’n eencellige ligt tussen de 0,5 tot 1 millimeter. Het breken van de golven op de kust brengt bij de zeevonk een chemische reactie teweeg waardoor die licht geeft. In feiten geeft een enkel zeevonkje een lichtflits maar als er heel veel bij elkaar zijn zien wij het als een grote blauwe gloed.

Zeevonk gebruikt bioluminescentie

De lichtflits in zeevonk wordt veroorzaakt door het pigment luciferine en het enzym luciferase wanneer deze in aanraking komen met zuurstof. In de biologie wordt dit bioluminescentie genoemd en komt bij veel meer soorten voor. Licht maken kost een organisme wel energie maar heeft blijkbaar ook een voordeel. Het bekendste voorbeeld daarvan is de glimworm die met licht seint naar soortgenoten. In de diepzee vind je vissen die juist prooien lokken met licht. Of een inktvis met een oplichtende onderkant waardoor hij voor predatoren die van onderaf komen niet te zien is tegen het licht in. Vermoedelijk gebruikt zeevonk de lichtflitsen om zo hun natuurlijke vijanden af te schrikken, zoals garnalen. Bij sommige soorten blijft het een raadsel, zoals de Australische lantaarnzwam .
Zeevonk - fotograaf jankoeman
In 2015 noemde Rijkswaterstaat de zeevonk onterecht "een plaagalg voor de kust" en gaf mensen het advies om niet de zee in te gaan. Zeevonk zou irritatie aan de huid en luchtwegen veroorzaken. De rode soep die toen voor de stranden van Wassenaar en Katwijk dreef, werd veroorzaakt doordat in het warme water de eencellige zeevonken massaal waren afgestorven.
Naar aanleiding van dit bericht ging onze verslaggever de zee in samen met plankton-deskundige Katja Peijnenburg op zoek naar zeevonk:

Meer over:

zeevonk
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Maandag, woensdag en vrijdag versturen wij je alle informatie uit de radio en tv-uitzending en het laatste internetnieuws.