Hoe vogels nesten bouwen I

Vogels zijn architecten op hoog niveau. Het Fallingwater house van Frank Lloyd Wright is een befaamd architectonisch hoogstandje, maar het boek ‘Gevleugelde Architecten’ weet er nog wel een paar op te noemen. Vogels zijn spectaculaire bouwkundigen. Dat is verrassend want deze gave zou je eerder verwachten bij de zoogdieren. De bouw van nesten inspireerde al in het hele verre verleden mensen tot het bouwen van hun eigen onderkomen. (Naturalis Historia van Plinius de Oudere 77-79 n. C.). Daarom deze lenteserie over ‘hoe vogels nesten bouwen’.

Komvormige nesten
Vinken bouwen een goed gecamoufleerd komvormig nest dat ze verankeren met spindraden. Het vrouwtje neemt de nestbouw voor haar rekening. Ze bouwt in drie dagen (maximaal 18 dagen) een strakke diepe kom die precies past vork van takken. Het materiaal bestaat uit korstmos, mos, gras en veren die bij elkaar worden gehouden met spindraden.

Spindraad als touwtje
De nestkom wordt  met spindraden verankerd aan de takken. De vogel legt voorovergebogen in het nest een draad over de tak, pakt het uiteinde weer op en wikkelt de draad zo op een paar maal om de tak. Vervolgens wordt mos tussen de lussen spindraad bevestigd en ze gebruikt weer nieuw spindraad om het mos vast te houden.  Als het stevig genoeg is prikt ze er met haar snavel (korst)mossen en grassen in.

Recycling
De voering wordt lekker zacht afgewerkt met veren, plantenpluis, wol en haren. Met  haar lijf draait ze een kommetje in het nest waardoor het een perfecte pasvorm krijgt. Door de kleur van het mos wordt het nest uitstekend gecamoufleerd en gaan takken en nest in elkaar over. Vinken doen ook aan recycling. Ze gebruiken het nest niet opnieuw maar het materiaal wordt hergebruikt bij volgende nesten.

Harde zit
Komvormen zijn bij veel vogels favoriet. Om maar een paar van onze tuinvogelsoorten te noemen: lijsters, mussen, kraaien en vliegenvangers houden van komvormige onderkomens. De grootte en bouwwijze varieert per vogel. Standaard elementen bij iedere vogelsoort zijn de aanhechting, structuur, voering en de decoratie. De zanglijster bijvoorbeeld werkt zijn nest niet af met zachte materialen maar maakt een 8 mm. dikke voering van houtpulp en leem. Zanglijsters zijn geen watjes.

Tekst: Carla van Lingen

Foto merelnest: Rex Wikipedia (nest is niet meer in gebruik)
Bron: Gevleugelde architecten
Auteur Peter Goodfellow
Uitgever: Tirion Natuur