Vrouwelijke grasparkieten willen slimme mannetjes

Mannelijke grasparkieten worden aantrekkelijker als partner voor vrouwtjes als zij hen puzzeldozen zien openen waarin voedsel zit. Gedragsbioloog Carel ten Cate van de Universiteit Leiden publiceert hierover samen met Chinese collega’s in het wetenschappelijk tijdschrift Science.

Grasparkieten leven in de Australische natuurgebieden, waar voedsel schaars en onvoorspelbaar kan zijn. Slimme vaardigheden om aan voedsel te komen kunnen dus goed van pas komen. Wetenschappers denken dat dergelijke vermogens kunnen evolueren wanneer handige partners de voorkeur hebben boven partners met minder vaardigheden. Hierdoor krijgen de slimme dieren vaker de kans om te paren – en krijgen dus meer nakomelingen - en wordt de eigenschap verspreid in een populatie.

Om te onderzoeken of vrouwelijke grasparkieten daadwerkelijk een voorkeur hebben voor slimme mannetjes, kregen de vrouwtjes eerst een voorkeurstest tussen twee mannetjes. Het mannetje dat het minst werd gekozen kreeg vervolgens een training om twee puzzeldozen te openen, waarin voedsel zat. Daarna kon een vrouwtje de openingsvaardigheden van deze man observeren. Ze keek ook naar de aanvankelijk gewenste man die de doos niet kon openen.

Toen vervolgens opnieuw haar voorkeur werd getest, gaf het vrouwtje inderdaad de voorkeur aan het mannetje dat ze de dozen had zien openmaken. Controle-experimenten lieten zien dat deze veranderde voorkeur toe te schrijven was aan het observeren dat de ene man, maar niet de andere, toegang had tot voedsel. Ook vertoonden vrouwen geen verschuiving in voorkeur wanneer ze werden blootgesteld aan vrouwelijke in plaats van mannelijke demonstranten. Dit wijst op een seksueel en niet een sociaal effect.

“Wij hebben voor de eerste keer rechtstreeks gekeken of het waarnemen van slim gedrag invloed heeft op partnerkeuze”, vertelt Ten Cate. Wetenschappelijk bewijs voor deze hypothese was tot nu toe namelijk vooral indirect. Onderzoekers keken dan naar een andere, duidelijk zichtbare eigenschap waarvan ze weten dat die vaak voorkomt in combinatie met goede cognitieve vaardigheden, bijvoorbeeld de intensiteit van de kleur van het kopje van koolmezen. Ze bestudeerden dan of er een verband was tussen zo’n afgeleide eigenschap en partnerkeuze.

Wetenschappers hebben de hypothese dat de evolutie van cognitieve vaardigheden wordt beïnvloed door partnerkeuze tot nu toe vooral vaak geopperd als het om mensen gaat. Ook bij mensen zijn namelijk verbanden bekend tussen cognitieve capaciteiten en aantrekkelijkheid voor partners. Maar of mensen partnerkeuze ook daadwerkelijk laten afhangen van cognitieve vaardigheden toont dit onderzoek niet aan, zegt Ten Cate. “We laten wel zien dat deze onderliggende mechanismen bestaan in het dierenrijk, en dat de hypothese dus waar kan zijn.”

Bron: Universiteit Leiden