Winterse tuinvogels, en de naderende tuinvogeltelling.

Het nieuwe jaar 2014, net gestart, de laatste vrije dagen gaan voorbij. Terwijl ik aan de ontbijttafel zit kijk ik naar buiten, de tuin in. Een diffuus zonlicht schijnt door de dampige lucht en de takken van de - blad loze hazelaar boom -, recht in m’n gezicht. Kijk met geknepen ogen door het wat felle licht - de schaduwrijke – tuin in. Netjes, alles op tijd winterklaar, maar tot nu toe heeft de winter zich nog niet gemeld. Probeer een aantal vogelsoorten te ontdekken tussen de kale beplanting. Wat mij opvalt is, dat er maar een ‘klein’ aantal tuinvogelsoorten in deze periode te zien zijn: Roodborst, Heggenmus, Kool- en Pimpelmees, Merel, Houtduif, Turkse tortel en Winterkoning. Dat deze algemene vogelsoorten zich laten zien, komt door de milde winterstart met boven normale weerstemperaturen. Zelfs de kauwtjes hebben zich vandaag - in deze vorst arme periode - nog niet laten zien. De verrassingssoorten ontbreken: Zwarte mees, Groenling, Sijs, Keep, Ringmus, en (soms een) Grote bonte specht. Meestal in de koudere periode snoepend van de opgehangen vetbollen en uit de voedersilo zijn favoriete pinda’s. Het is een beetje erg stil deze “winter”tijd. Ook de huismus is al een tijdje afwezig - enige weken terug nog met z’n twintigen - foeragerend in de overhoekjes. Bewuste keuze, deze ‘onkruid’planten nu met zaden laten staan aan de rand van de tuinvijver en “het eiland“. Ook In deze ‘winter’tijd zijn er altijd vogels - zoekend naar zaden - ; Vink, de Heggenmus –als een muis over de grond schuifelend - en een (enkele) Huismus. Wellicht is de oorzaak; het onlangs uitgevoerde snoeiwerk in de achtertuinen van de aangrenzende buren. De heesterbeplanting en esdoorns- die te groot zijn geworden – gedeeltelijk aangepast. Ook de “bol acacia” - de slaapboom van de Huismussen - is onwetend, behoorlijk - gesnoeid !. Sinds die tijd – in tegenstelling tot enige weken terug - is het stiller geworden met - de straatmus - “Stroatjongs” zoals mijn vader ze ook wel noemde -, die huismussen (Hoesmuskes). De Huismus een kleine zangvogel (bekent van het getjilp en/of het gedicht tjilp, tjilp) is een standvogel, eet voornamelijk zaden en insecten. Bij mij in de tuin, zomers gespecialiseerd in het vangen van uitvliegende juffers. Al zittend op de scheidingsmuur loerend en oplettend kijkend naar de bewegingen van de tere imago's - pas ‘uitsluipend’ uit het onderwater “huidje” - nog niet geheel opgedroogde jonge jufferlarven. Soorten zoals; Lantaarntje, watersnuffel en houtpantserjuffers zijn geliefd. De Huismus, nestelend graag onder pannendaken. Ook in oude ligusterheggen en in nestkasten met een invlieg opening van 32 tot 35 mm doorsnede. Broed ook in gecombineerd gekoppelde nestkasten, gemaakt van hout of cementsteen en in de ‘pas’ ontwikkelde en langzaamaan in de ingeburgerde Vogelvide. Deze biedt huismussen een veilige nestelplek onder dakpannen. Het product kan worden aangebracht bij de onderste rij pannen op het dak, ter hoogte van de dakvoet.
Naast de Huismus is er ook nog de Italiaanse mus of –huismus, (Passer italiae) leeft in bewoond gebied en de Spaanse mus (Passer hispaniolensis) mijdt juist de bewoonde omgeving. De Heggenmus die ook wel - bastaardnachtegaal genoemd wordt- is zomers een insecteneter en ’s winters een - door verandering van het darmkanaal – zaadeter. Een echte “winterharde” heggenmus die leeft net onder de sneeuwgrens -op rotsachtige berghellingen - is de alpenheggenmus (Prunella collaris). In de winter dalen deze vogels af naar de bewoonde dalen, waar ze leven in weiden op rotsachtige ondergrond en steenhopen. Zowel de twee eerder genoemde ‘mus’ soorten zijn ze - allemaal wel eens in Nederland - als ‘zeer zeldzame dwaalgast’ waargenomen. Of deze vogels nu direct in uw tuin of –reservaat voorkomen is een hoge uitzondering!.
De weersverwachting op langer termijn, laat nog niet zien dat binnenkort, de temperaturen onder nul gaat zakken. Maar als er wél sneeuw komt, zullen er wellicht – door honger gedreven - andere tuinvogels in uw tuin of -reservaat komen. Of de ‘nieuwe’ vogelsoorten - die op de streeplijst zijn aange’vink’t - van invloed zijn op de uitslag? Die telresultaten, wachten we nog maar even af. De Nationale tuinvogeltelling – staat binnenkort op de kalender - de telling is op: 18 en 19 januari 2014. Alle informatie op de site; Hoe het werkt, instructies, en nieuwtjes, interesse gewekt? Inschrijven om mee te doen! Bezoek de site van vogelbescherming via deze link : https://www.tuinvogeltelling.nl/