Zwarte zwaan, de zwaan van down under, broedgeval in 2007.

In de winter van 2007 om precies te zijn - op d.d. 05 januari - landde een paartje Zwarte zwanen op het ’t Haverven in mijn geliefd natuurgebied. De Zwarte zwaan is een populaire sierwatervogel die veel wordt gehouden en gekweekt. Oorspronkelijk komt de soort voor in Australië, Tasmanië en Nieuw-Zeeland. Hij leeft in zoet- en brakwatergebieden. Ontsnapte of uitgezette exemplaren kan men ook in de Europese natuur tegenkomen, maar worden beschouwd als exoot. De Zwarte zwanen vormen rond hun tweede levensjaar een koppel voor het leven. Dat dit paartje Zwarte zwanen bijna het hele jaar zou verblijven rondom de grote plas, wist ik toen nog niet. Het paar was zo close dat ze al in februari tussen de sneeuwbuien door bezig waren met nestbouw. Het nest werd gebouwd op het schuine talud dicht bij het water en was zichtbaar voor de omgeving. Zwarte zwaan - broedt In Europa - het hele jaar door. De soort broedt vanaf midden jaren tachtig of iets eerder in ons land, in aantallen die aanvankelijk toe namen. Hierbij de aantallen van enkele broedparen die bij Sovon gemeld zijn; 25-30 paren in 1994, 60-70 in 1998-2000. Dat dit paartje Zwarte zwanen hun nest gingen bouwen, in ons natuurcompensatie gebied was voor velen van de vogelwerkgroep een verrassing. In maart werd het eerste ei gelegd. En dat ze eind “staartje” winter al broeden, komt doordat het in Australië zomer is, als het in Europa winter is. De biologische klok zorgt ervoor dat de Zwarte zwanen in de winter in Europa ook broeden. Het paar had uiteindelijk 6 eieren gelegd. Het mannetje en vrouwtje wisselen elkaar tijdens het broeden af. De niet broedende ouder stond regelmatig op de wacht. De eieren kwamen op 14 april 2007 na een broedperiode van ca. 36 dagen uit. De zes zwanenkuikens zijn donzig en grijs van kleur. Later in het seizoen verongelukte er één jong. De rest van de jonge vogels groeiden voorspoedig op. Na 2 tot 3 jaar zullen ook deze kuikens geslachtsrijp zijn. Ook zijn Hybride vogels (is in de biologie een kruising tussen twee soorten), Knobbelzwaan x Zwarte zwaan bekend (zie voor foto ’s; http://limburg.waarneming.nl/soort/photos/7704).
Tegen het jaareinde vertrok de familie Zwarte zwaan, dit in verband met het dicht vriezen van de grote plas. Zwarte zwaan is niet honkvast en erg zwerflustig. Hij kan afstanden van honderden kilometers overbruggen. De grootste aantallen in Nederland worden geteld, langs de randen van het IJsselmeer, in het zuiden het gehele Maasdal van Eijsden tot aan Mook, inclusief de grotere zijriviertjes als de Niers. Maar ze worden ook gezien op grote plassen en stadsvijvers. Het jaar erop werd in de begin maanden van het jaar, de grote plas af en toe nog wel eens bezocht door zowel adulte als juveniele vogels. Maar een tweede broedgeval van de Zwarte zwaan is tot op heden uitgebleven. Terug kijkend naar je eigen waarnemingenregistratie - en de data van hoogte punten - blijft een “uitzonderlijk” geslaagd broedgeval in je herinnering. Tot op heden - zie het jaarverslag 2012 van zeldzame broedvogels in Noord-Brabant Oost - is de Zwarte zwaan tot op heden nog een uiterst schaarse tot zeer schaarse broedvogel.