Welke (smal)boktor?

@Arp Wat een bewonderenswaardige, adequate en behulpzame samenvatting!!

Ik heb wel Facebook en heb de door Maro genoemde Facebook groep tweemaal doorgespit op berichten die over dit topic gaan. Maar óf ik kijk met mijn neus óf het genoemde bericht is verwijderd want ik kan het daar niet terugvinden.

Dank overigens voor je email, ik zal er spoedig op reageren!

Voor nu even een samenvattende up-date van mijn kant hier op het forum zodat alle geïnteresseerden kunnen meelezen.

De afgelopen 4 dagen ben ik dagelijks zo’n 1,5 tot 3 uur terug geweest naar de vindplek (en de omgeving daarvan) maar zonder geluk helaas. Ik heb oa zo’n beetje alle schermbloemigen in het gebied die ik kon bereiken afgezocht maar de tor (nog) niet weer aangetroffen.

Had ik geweten dat het beestje zo’n puzzel zou worden….
Maar ik geef het nog niet op. Tips voor terugvind strategieën zijn welkom!

Oh ja, er zijn voor zover ik weet geen nieuwe bomen geplant in dat gebied. Afgezien van een laan met wilgen maar dat is langer dan 2 jaar (4 jaar?) geleden. Wel staat er in Haarlem een grootschalig boomaanplant project in de steigers maar dat is volgens mij nog niet van start gegaan en daarvan heb ik ook nog geen activiteiten opgemerkt.
Als de tor is meegelift dan lijkt het mij nog het meest waarschijnlijk dat dat gebeurd is via bijvoorbeeld een kinderwagen of zo want er wordt wel ook recreatief gebruik gemaakt van het park.

Vriendelijke groet,

Spikkel Vachtje (Arjenne, voor “intimi” ;-))

Hallo Maro,

allereerst dank dat je moeite doet om mee te helpen(!).

Het forum is helaas wat *hoest*"moeizaam"*kuch* vormgegeven. De vraag van de vraagsteller staat bovenaan en vervolgens moet je van onder naar boven de reacties teruglezen voor de chronologie. De eerste reacties staan inmiddels dus onderaan pagina 2 of 3 ofzo. Leuk misschien voor iets als youtube of een fotosite waar iedereen elkaar alleen maar veren in de kont steekt of andere losse opmerkingen plaats - dan zie je de meest verse veren het eerst - maar voor het volgen van een discussie, zoals op een forum gebruikelijk, is het tamelijk onbruikbaar. Wellicht dat jullie daardoor eerder reacties niet gezien hebben. Maar dit even terzijde.

Ik zal, voor mensen die bovenaan begin te lezen, de chronologie (en belangrijkste resultaten/punten) nog maar eens samenvatten:

1) Arjenne vraagt wat het is en geeft aan dat ze Stenopterus rufus overwogen heeft maar het beest op de foto toch wel behoorlijk daarvan afwijkend vindt.

2) Omdat anderen het beest ook afwijkend vinden en er misschien een buitenlandse zuster-soort van S. rufus in zien, wordt nagevraagd waar het precies was (had zomaar een foto uit Frankrijk of Spanje kunnen zijn immers).

3) Het blijkt om Nederland (Haarlem) te gaan. Nu wordt het spannend.

4) Het heeft er alle schijn van dat het heel prima toch die buitenlandse soort zou kunnen zijn (Stenopterus ater) en daarmee dan een nieuwe soort voor Nederland(?).

5) Een paar van de meest vooraanstaande Nederlandse boktor-specialisten worden ingeseind en aan Arjenne wordt gevraagd of ze misschien nog extra foto's heeft van details die belangrijk zijn om deze soorten uit elkaar te houden (met name een groefje in het eerste antenne-segment, dat S. ater wel heeft en S. rufus niet).

6) Arjenne blijkt (fantastisch!) zo'n foto te hebben. Ik denk op die foto inderdaad een groefje te kunnen herkennen (= S. ater).

7) De boktorspecialist die gereageerd heeft blijft wat terughoudend. Dat is volstrekt normaal (en juist!) voor een wetenschapper die gevraagd wordt om "even" een nieuwe soort voor Nederland te bevestigen. Dan wil je bewijs zien en bewijs is in dat soort gevallen eigenlijk altijd een dier onder je microscoop. Een dood enkele keer worden foto's als bewijs geaccepteerd. Als er niks te verwarren is (geen andere gelijkende soorten) of als er idioot grote, scherpe foto's van relevante delen geleverd zijn.

Waar staan we nu? :

De vindplaats is ongebruikelijk (maar niet volstrekt onmogelijk) voor S. rufus in Nederland (normaal ver in het binnenland). De kleurencombinatie van dekschilden, poten en vlekken op het abdomen is afwijkend van alles wat ik voor S. rufus kan vinden, maar afwijkende exemplaren kunnen wel eens voorkomen. En ik denk het groefje te herkennen.

Het zal (voor mij vrijwel zeker) Stenopterus ater zijn. Die soort lijk inderdaad errug veel op onze inheemse Stenopterus rufus, maar hoe bewijs je dat het S. ater is? Ik heb geen S. ater in mijn collectie om mee te vergelijken, dat maakt het lastig.

Een paar punten:

Het onderscheidende kenmerk tussen S. ater en alle andere Europese Stenopterus-soorten is de groef in het eerste antennesegment. Ik denk dat ik die zie, maar er is wel wat ruimte voor interpretatie, schaduw/reflectie etc. op de foto.

Kleurkenmerken, zijn erg variabel op Stenopterus-soorten. Er is bovendien ook verschil tussen mannetjes en vrouwtjes, vooral bij S. ater. Deze kleurvorm met grotendeels rood-bruine dekschilden en geheel zwarte poten lijkt, voor zover ik kan beoordelen, eigenlijk alleen gebruikelijk bij sommige vrouwtjes S. ater (vaak zijn bij de vrouwtjes ook de dekschilden (bijna) geheel zwart).

De crux zit'm in het "gebruikelijk". De sleutels/beschrijvingen van de soorten laten nadrukkelijk ook bij S. rufus ruimte voor geheel zwarte poten. Die heb ik nog nooit gezien en ik kan er ook geen foto's van vinden, maar ik ben geen boktorrenkenner.

Een ander discussiepuntje is de kleur van de lichte vlekken langs het abdomen (zilverwit of gelig-wit). Hoe duidelijk/bruikbaar is dat?

Vooralsnog zijn we dus op zoek naar aanvullende ideeën voor kenmerken die echt bruikbaar zijn om de Stenopterus-soorten uit elkaar te houden.

Kunnen we wat met de knobbels op het halsschild (vorm, dikte, ruwheid)? Of zijn er andere "dingetjes" die nog niet in sleutels vermeld staan, maar die opvallen als je honderden S. rufus en honderden S. ater naast elkaar ziet?

Dat is ver gezocht, maar het maakt het "puzzelen" wel interessant en leerzaam. Kunnen we nog meer van elkaar leren voor het onderscheiden van deze soorten, is de vraag dus.

Ik doe geen Facebook en ik ken Patrick Koster niet (maar ik ken ook beslist niet alle boktorspecialisten van Nederland/Europa), maar als hij reden heeft om aan te nemen dat het toch Stenopterus rufus zou moeten zijn, dan horen we de argumenten daarvoor natuurlijk graag. Kunnen we alleen maar van leren dan. Maar er stonden al vraagtekens achter. Of zijn die van jou, Maro?

Het mooiste/duidelijkste zou zijn als Arjenne het beest terug kan vinden

Tot zover deze samenvatting.

Groetsjens,

Arp

De meneer heet Patrick Koster (fb-groep ‘Insecten’

De smalvleugelige bok of getailleerde boktor (Stenopterus rufus)????????
Dit schreef een meneer van de fb-groep ‘Insecten’, nadat ik jullie oproep naar hen had gedeeld! Veel kennis daar in die fb-groep, ik heb er al veel van geleerd!

@Jeanette, hartelijk dank voor de aanwijzingen! Daarmee is het gelukt om de extra foto’s te plaatsen :-).
groetjes, Arjenne

Hoi Arjenne, hartelijk dank voor de waarneming. Dat Jeanette deze niet ziet is omdat je de waarneming als afgeschermd hebt ingevoerd. Dat is jouw keuze en prima verder zo. De admins kunnen wel alles zien en hebben daarmee nu ook een mooie plaatsbepaling en indruk van de directe omgeving. Dank daarvoor!

Of het nou uiteindelijk als S. ater wordt geaccepteerd of niet met het huidige "bewijs", het blijft in elk geval een hele bijzondere waarneming.

Ten eerste is dit ver buiten het gebruikelijke areaal van S. rufus in NL (dat is hoofdzakelijk zuid-oost). Een enkele keer wordt er wel eens eentje in Noord- of Zuid-Holland gevonden, maar dat is dus al bijzonder. En dan deze kleurvorm met helemaal zwarte poten (geen enkele andere op 1000+ foto's op waarneming). Eigenlijk zijn die twee vaststellingen samen wel voldoende om erg hard aan rufus te twijfelen en als het er toch eentje mocht zijn dan dus een echt "buitenbeentje" in alle opzichten.

Leuk hoor - ik zou deze hoe dan ook maar als "pareltje" laten tellen ;o)

Hartelijke groet,

Arp

Vervolg: O, ze zijn natuurlijk vervaagd ingevoerd. Heel goed....

Nu nog wachten op de beoordeling van de boktorspecialisten.

@)Arjenne, ik zie je foto´s nog niet op wrn. staan onder S. rufus.

Je kunt als volgt meer foto´s plaatsen bij je waarneming:

-Klik op het camera icoontje bij de foto die je op wrn. hebt geplaatst (links van de

naam).

-ga vervolgens naar details waarneming ( rechts onder de foto)

-dan verschijnt rechts boven: OPTIES

-klik daar op foto´s toevoegen. Dan kunnen er dan maximaal weer vijf zijn.

Succes ermee!

Ha ha natuurlijk ben ik enthousiast! Ik vind het al een feest om elke dag te fotograferen en dan thuis mijn fotokadootjes ‘uit te pakken’ in de hoop dat er weer een paar echte pareltjes bijzitten. Het (proberen) op naam te brengen vind ik daarbij nog een leuke extra. En dat ben ik als “oude sok” (ex-NJN) met een bioloog als pappa ook wel een beetje aan mijzelf en mijn vader verplicht.. ;-)).
Ik vind het van mijn kant fantastisch dat jij, Arp (en anderen…) je zo enthousiast ‘in de strijd werpt’ om de puzzel opgelost te krijgen! Dank, dank, dank!!
Ik heb ondertussen melding gedaan op waarneming.nl.
Er pasten helaas maar 5 foto’s op. Ik heb er nog 8 die misschien nog een relevante aanvulling kunnen zijn. Laat maar weten als daar een andere oplossing voor is :-).
Groetjes,
Arjenne