links- of rechtspotig

Een natuur-weetje dat ik onder ogen kreeg [archieffoto].
Dat mensen links- of rechtshandig zijn, is bekend maar links- of rechtspotige muizen, vissen met een voorkeursoog of olifanten met een favoriete slurfwending bestaat echt, schrijft natuurjournalist Monica Wesseling.
Voorkeursbenen hebben wij ook. Deze voorkeur (lateralisatie genoemd) heeft zo zijn voordelen: elke hersenhelft heeft een eigen taak zodat we twee taken tegelijkertijd kunnen uitvoeren.
Als lateralisatie zo voordelig is, vind je het dan ook terug bij dieren? Uitgebreid onderzoek volgde met wonderlijke resultaten. Primaten zijn ook uitgesproken links- of rechtspotig. Gezien de gelijkenis met mensen is hun lateralisatie wel logisch. Maar ook muizen vertonen het: een muis die voedsel uit een buisje moet peuteren waarin maar één poot tegelijkertijd past, doet dit vaak met dezelfde poot. De voorkeur is wel minder duidelijk dan bij ons, de muis wisselt weleens van poot.
Bij vogels is het weer anders. Het overgrote deel van de vogels gebruikt zijn poten slechts om op te staan. Toch komt ook bij de gevederde dieren hersenspecialisatie voor maar dan meer van de ogen. De ogen van vogels staan vrij sterk aan de buitenkant van de kop; ze zien daardoor vooral monoculair en zien met beide ogen verschillende dingen, zo bleek uit een proef met kippenkuikens. Eén oog ‘bedient’ fijn-motorische taken, het andere de grovere handelingen. Kuikens kijken vrijwel steeds met hetzelfde oog naar de grond om granen te pikken, het andere oog is naar boven gericht om eventuele vijanden in de gaten te houden. Ze zijn dus links- of rechts-ogig, net als vissen.
Bron [deels]: natuurjournalist Monica Wesseling